Berikut adalah hasil dari operasi hitung pengurangan menggunakan garis bilangan:

• a. -12 - 9 = -21
• b. 8 - 16 = -8
• c. 4 - 7 = -3
• d. -5 - (-1) = -4
• e. -13 - (-20) = 7
• f. -14 - (-16) = 2
• g. 10 - (-4) = 14
• h. 14 - (-6) = 20

Penjelasan dengan langkah-langkah

Garis bilangan merupakan sebuah garis untuk mengetahui letak bilangan. Sifatgaris bilangan adalah bilangan yang ada di sebelahkanan bilangan nol (0) bernilai positif (bilangan bulat positif) dan nilainya semakin besar ke arah kanan. Sedangkan, bilangan di sebelah kiri bilangan nol (0) bernilai negatif (bilangan bulat negatif) dan nilainya semakin kecil ke arah kiri. Berikut adalah contoh garis bilangan:

<---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|--->

   ⁻⁵  ⁻⁴  ⁻³  ⁻²  ⁻¹  ⁰   ¹   ²   ³   ⁴   ⁵

Angka 0 adalah titik awal untuk menentukan operasi hitung dari bilangan bulat menggunakan garis bilangan.

Penyelesaian soal:

a. -12 - 9 = ?

Dari titik 0 ke arah kiri sejauh 12:        ←  ←  ←  ←  ←  ←  ←  ←  ←  ←  ←  ←

<---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|--->

 ⁻²⁵ ⁻²⁴ ⁻²³⁻²²⁻²¹⁻²⁰ ⁻¹⁹⁻¹⁸ ⁻¹⁷ ⁻¹⁶⁻¹⁵ ⁻¹⁴ ⁻¹³⁻¹² ⁻¹¹ ⁻¹⁰ ⁻⁹ ⁻⁸  ⁻⁷ ⁻⁶  ⁻⁵ ⁻⁴  ⁻³ ⁻²  ⁻¹   ⁰   ¹   ²

Dari titik -12 ke arah kiri sejauh 9:

                        ←  ←  ←  ←  ←  ←  ←  ←  ←

<---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|--->

 ⁻²⁵ ⁻²⁴ ⁻²³⁻²²⁻²¹⁻²⁰ ⁻¹⁹⁻¹⁸ ⁻¹⁷ ⁻¹⁶⁻¹⁵ ⁻¹⁴ ⁻¹³⁻¹² ⁻¹¹ ⁻¹⁰ ⁻⁹ ⁻⁸  ⁻⁷ ⁻⁶  ⁻⁵ ⁻⁴  ⁻³ ⁻²  ⁻¹   ⁰   ¹   ²

∴ -12 - 9 = -21

b. 8 - 16 = ?

Dari titik 0 ke arah kanan sejauh 8:

                                                  →  →  →  →  →  →  →  →

<---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|--->

  ⁻¹⁰  ⁻⁹  ⁻⁸  ⁻⁷ ⁻⁶  ⁻⁵ ⁻⁴  ⁻³ ⁻²  ⁻¹   ⁰   ¹   ²   ³   ⁴   ⁵   ⁶   ⁷   ⁸   ⁹

Dari titik 8 ke arah kiri sejauh 16:

                ←  ←  ←  ←  ←  ←  ←  ←  ←  ←  ←  ←  ←  ←  ←  ←

<---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|--->

  ⁻¹⁰  ⁻⁹  ⁻⁸  ⁻⁷ ⁻⁶  ⁻⁵ ⁻⁴  ⁻³ ⁻²  ⁻¹   ⁰   ¹   ²   ³   ⁴   ⁵   ⁶   ⁷   ⁸  ⁹

∴ 8 - 16 = - 8

c. 4 - 7 = ?

Dari titik 0 ke arah kanan sejauh 4:

                             →  →  →  →

<---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|--->

   ⁻⁵  ⁻⁴  ⁻³ ⁻²  ⁻¹   ⁰   ¹   ²   ³   ⁴   ⁵   ⁶

Dari titik 4 ke arah kiri sejauh 7:

                ←  ←  ←  ←  ←  ←  ←

<---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|--->

   ⁻⁵   ⁻⁴  ⁻³ ⁻²  ⁻¹   ⁰   ¹   ²   ³   ⁴   ⁵   ⁶

∴ 4 - 7 = -3

d. -5 - (-1) = ?

Apabila terdapat soal pengurangan dengan bilangan negatif, maka harus mengkalikan simbol negatifnya (minus). Sifat mutlaknya - × - = +, maka -5 + 1

Dari titik 0 ke arah kiri sejauh 5:

       ←  ←  ←  ←  ←

<---|---|---|---|---|---|---|---|---|--->

   ⁻⁵  ⁻⁴  ⁻³ ⁻²  ⁻¹   ⁰   ¹   ²   ³

Dari titik -5 ke kanan sejauh 1:

       →

<---|---|---|---|---|---|---|---|---|--->

  ⁻⁵  ⁻⁴  ⁻³ ⁻²  ⁻¹   ⁰   ¹   ²   ³

∴ -5 -(-1) = -4

e. -13 - (-20) = ?

Kalikan simbol negatif: - × - = +, maka -13 + 20

Dari titik 0 ke arah kiri sejauh 13:

                ←  ←  ←  ←  ←  ←  ←  ←  ←  ←  ←  ←  ←

<---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|--->

  ⁻¹⁵ ⁻¹⁴ ⁻¹³⁻¹² ⁻¹¹ ⁻¹⁰  ⁻⁹ ⁻⁸  ⁻⁷ ⁻⁶  ⁻⁵ ⁻⁴  ⁻³ ⁻²  ⁻¹   ⁰   ¹   ²   ³   ⁴   ⁵   ⁶   ⁷  ⁸

Dari titik -13 ke arah kanan sejauh 20:

                →  →  →  →  →  →  →  →  →  →  →  →  →  →  →  →  →  →  →  →

<---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|--->

  ⁻¹⁵ ⁻¹⁴ ⁻¹³⁻¹² ⁻¹¹ ⁻¹⁰  ⁻⁹ ⁻⁸  ⁻⁷ ⁻⁶  ⁻⁵ ⁻⁴  ⁻³ ⁻²  ⁻¹   ⁰   ¹   ²   ³   ⁴   ⁵   ⁶   ⁷  ⁸

∴ -13 -(-20) = 7

f. -14 - (-16) = ?

kalikan simbol negatif: - × - = +, maka -14 + 16

Dari titik 0 ke arah kiri sejauh 14:

            ←  ←  ←  ←  ←  ←  ←  ←  ←  ←  ←  ←  ←  ←

<---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|--->

  ⁻¹⁵ ⁻¹⁴ ⁻¹³⁻¹² ⁻¹¹ ⁻¹⁰  ⁻⁹ ⁻⁸  ⁻⁷ ⁻⁶  ⁻⁵ ⁻⁴  ⁻³ ⁻²  ⁻¹   ⁰   ¹   ²   ³   ⁴   ⁵

Dari titik -14 ke arah kanan sejauh 16:

           →  →  →  →  →  →  →  →  →  →  →  →  →  →  →  →

<---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|--->

  ⁻¹⁵ ⁻¹⁴ ⁻¹³⁻¹² ⁻¹¹ ⁻¹⁰  ⁻⁹ ⁻⁸  ⁻⁷ ⁻⁶  ⁻⁵ ⁻⁴  ⁻³ ⁻²  ⁻¹   ⁰   ¹   ²   ³   ⁴   ⁵

∴ -14 - (-16) = 2

g. 10 - (-4) = ?

kalikan simbol negatif: - × - = +, maka 10 + 4

Dari titik 0 ke arah kanan sejauh 10:

                            →  →  →  →  →  →  →  →  →  →

<---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|--->

   ⁻⁵  ⁻⁴  ⁻³ ⁻²  ⁻¹   ⁰  ¹   ²   ³  ⁴   ⁵   ⁶  ⁷   ⁸   ⁹  ¹⁰  ¹¹  ¹²  ¹³  ¹⁴  ¹⁵

Dari titik 10 ke arah kanan sejauh 4:

                                                                      →  →  →  →

<---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|--->

   ⁻⁵  ⁻⁴  ⁻³ ⁻²  ⁻¹   ⁰   ¹   ²   ³  ⁴   ⁵   ⁶  ⁷   ⁸   ⁹  ¹⁰  ¹¹  ¹²  ¹³  ¹⁴  ¹⁵

∴ 10 - (-4) = 14

h. 14 - (-6) = ?

kalikan simbol negatif: - × - = +, maka 14 + 6

Dari titik 0 ke arah kanan sejauh 14:

                             →  →  →  →  →  →  →  →  →  →  →  →  →  →

<---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|--->

   ⁻⁵  ⁻⁴  ⁻³ ⁻²  ⁻¹   ⁰   ¹   ²   ³   ⁴   ⁵   ⁶   ⁷   ⁸   ⁹  ¹⁰  ¹¹  ¹²  ¹³  ¹⁴  ¹⁵  ¹⁶  ¹⁷  ¹⁸  ¹⁹ ²⁰ ²¹

Dari titik 14 ke arah kanan sejauh 6:                             →  →  →  →  →  →

<---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|--->

   ⁻⁵  ⁻⁴  ⁻³ ⁻²  ⁻¹   ⁰   ¹   ²   ³   ⁴   ⁵   ⁶   ⁷   ⁸   ⁹  ¹⁰  ¹¹  ¹²  ¹³  ¹⁴  ¹⁵  ¹⁶  ¹⁷  ¹⁸  ¹⁹ ²⁰ ²¹

∴ 14 - (-6) = 20

Pelajari lebih lanjut

1. Materi tentang pernyataan garis bilangan: yomemimo.com/tugas/30300192
2. Materi tentang cara menyatakan garis bilangan: yomemimo.com/tugas/42552938
3. Materi tentang soal operasi hitung pasangan kancing: yomemimo.com/tugas/23217071

Detail jawaban

Kelas: 5

Mapel: Matematika

Bab: Operasi Hitung Bilangan Bulat

Kode: 5.2.1

#TingkatkanPrestasimu #SPJ3