Jawaban:

SATAMPAH LEMAH

Karya: Lugiena De

Pertélaan para palaku:

KARTIWA: siswa SMA kelas 12.

AMBU KASEM: indungna Kartiwa.

BAPA DASTA: bapana Kartiwa.

BABAK I

ADEGAN KA-1.

Di patengahan, KARTIWA keur maca buku. AMBU KASEM

keur ngaputan calana saragam SMA. Ari BAPA DASTA diuk

nyarandé bari gegeber.

1. AMBU KASEM:

(Satengah ngomong sorangan.) “Iwa ... Iwa .... Na kumaha

bisa soéh kieu. Mangkaning calana hiji-hijina. Emh ....”

KARTIWA:

(Bari maca buku.) “Har ari Ema, pan ceuk uing gé labuh,

basa keur méngbal. Kumaha atuh, da lain dihaja.”

3. AMBU KASEM:

“Heueuh, na kumaha atuh calana sakola bet dipaké

méngbal sagala? Kawas bolon baé kalakuan téh.

(Ngangkat calana.) Deuleu tuh, nepi ka ngangkarawak

kieu. Éra siah makéna ogé, tapak ngaputna katingali.”

4. KARTIWA:

“Lah, keun baé. Dipaké éra teuing. Da sakola mah lain

rék pamér calana ieuh.”

5. AMBU KASEM:

(Satengah nyentak.) “Sia mah némbal-némbal baé diomonganan téh!”

6. BAPA DASTA:

“Menggeus atuh, ambuna. Ulah riweuh ku urusan

calana hiji. Meuli deui wé.”

7. KARTIWA:

“Ulah, Pa. Moal kapaké lila. Da sakolana ogé sakeudeung

deui. Geus téréh ujian.”

8. AMBU KASEM:

“Iraha kitu sia ujian téh? Kadé ulah caliweura, bisi teu

lulus!”

9. KARTIWA:

“Nya moal atuh, Ma.”

10. BAPA DASTA:

“Lamun geus lulus, sia téh rék tuluy kumaha, Iwa?”

11. KARTIWA:

“Nya meureun mantuan Abah wé di sawah. ”

12. BAPA DASTA:

“Bisi wé sia hayang kuliah. Ongkoh deuih kamari téh

ka dieu aya Pa Guru Dadang. Mani omat-omatan ka

aing, sangkan sia nuluykeun deui sakola. Ulah ukur

tamat SMA wungkul, cenah. Lebar. Da sia mah pinter.“

13. KARTIWA:

“Wuah ..., ti mana modalna, Pa. Da moal cukup ku duit

sajuta dua juta kuliah téh. Maenya wé ngajual sawah

mah.”

14. BAPA DASTA:

“Heueuh, asa moal mampuh, Iwa. Lain teu hayang.

Tapi apan sia ogé apal sorangan, urang mah teu boga

nanaon. Ukur boga sawah satalapok peucang, anu

salila ieu dipaké andelan hirup urang.”

15. KARTIWA:

“Enya, nu matak mending ulah wé. Bisi gagal di tengah

jalan. Percumah.”

16. AMBU KASEM:

“Naha sia moal kaduhung kitu, Iwa?”

17. KARTIWA:

“Naha maké kaduhung sagala?”

18. AMBU KASEM:

“Bisi wé. Pédah nempo nu séjén loba anu nuluykeun

kuliah ka Bandung.”

19. KARTIWA:

“Ah, nu séjén nya nu séjén. Urang mah nya urang, Ma.

Naha maké kudu sarua teuing.”

(KARTIWA leumpang ka hareup bari maca buku. Tuluy

bukuna ditutup. Nempo ka hareup.)

20. KARTIWA:

(Ngomong ka panonton.) “Tah kitu, pamiarsa. Ka uing téh

loba nu ngajurung-jurung, sangkan nuluykeun kuliah

ka Bandung. Da najan lain anak jalma aya ogé, uing téh

budak pinter di sakola mah. Tapi mun uing nuluykeun

sakola, duka ti mana biayana. Tah, kira-kirana, naha

uing téh mending maksakeun sakola, atawa nuluykeun

Bapa jadi patani? Sakola atawa patani? Sakola, tani?

Tani, sakola?” (Nepakan sirahna ku pulpén.)

(KARTIWA indit bari ngagerendeng, “Sakola, tani? Tani,

sakola?”)

ADEGAN KA-2

21. AMBU KASEM:

“Naha Akang teu ngarasa lebar ku si Iwa?”

22. BAPA DASTA:

“Emh, lain aing téga, Kasem. Kumaha deui, atuh.

Meureun geus nasibna kitu si Iwa téh, kudu jadi bulu

taneuh kawas urang.”

23. AMBU KASEM:

“Tapi da sidik budak téh pinter. Lebar mun ku urang

teu dijurungkeun. Si Iwa mah gedé harepan unggah

darajat. Ulah kawas urang, saumur-umur ukur

leledokan di sawah.”

24. BAPA DASTA:

“Heueuh, ngarti aing gé. Tapi kudu kumaha?”

25. AMBU KASEM:

(Ngahuleng sakedapan, tuluy nyarita semu asa-asa.)

“Kumaha lamun urang jual wé sawah téh?”

26. BAPA DASTA:

(Reuwas.) “Ngajual sawah?! Teu salah?!”

27. AMBU KASEM:

“Enya. Urang nékad wé sakalian.”

28. BAPA DASTA:

“Tuluy urang rék hirup ti mana, Kasem? Pan ukur étaétana andelan téh!”

29. AMBU KASEM:

“Urang mah bisa kénéh buburuh di sawah batur.

Meungpeung tanaga gedé kénéh. Ké mah lamun geus

ropoh, sawah sorangan ogé moal kagarap.”

30. BAPA DASTA:

(Ngahuleng sakedapan.) “Asa teu mikeun aing mah,

Kasem. Manéh ogé apan apal sorangan, hayang boga

sawah sakitu téh kacida héséna. Ladang bebelokan

ti isuk jedur nepi ka soré jedér. Komo sawah nu di

Cibodas mah. Jimat éta mah, warisan ti kolot. Basa

urang anyaran kawin, nya sawah éta pisan apan anu

dipaké bekel urang hirup téh.”

31. AMBU KASEM:

“Tuluy Akang leuwih téga nempo si Iwa hirupna

kawas urang? Guyang leutak unggal poé, kahujanan

kapanasan? Lamun ku urang dijual ogé hakékatna mah

dipaké manjangkeun hirup anak urang. (Ngahuleng

sakeudeung.) Rék sabaraha turunan urang jadi bulu

taneuh téh?”

32. BAPA DASTA:

“Kaharti, Kasem. Tapi mun si Iwa sakolana eureun di

tengah jalan, lantaran urang teu bisa terus ngabiayaan,rék kumaha? Meureun engké téh sawah ngalayang,

budak teu bener sakolana.“

33. AMBU KASEM:

“Akang mah kawas nu teu percaya lamun urang

mampuh.”

Penjelasan:

sekian hatur nuhun punteun pami panjang